افسانه احسانی رئیس هیئت مدیره و مدیر آموزش مؤسسه آوای طبیعت پایدار، مدرس رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و یکی از بانوان کارآفرین برتر کشور است. او از سال 1385 تمرکز اصلی خود را بر روی موضوع کارآفرینی در زمینه گردشگری جوامع محلی و هنرهای بومی قرار داده است. یکی از دغدغه های همیشگی او کمک کردن به شکوفایی استعداد دیگران و تقویت پتانسیل های بومی است. در حال حاضر او در یکی از بخش های مرتبط با موضوع اکوتوریسم – توان افزایی جوامع بومی، برای ارتقا زندگی ایشان به منظور کاهش وابستگی آن ها به منابع طبیعی فعالیت می کند. از نقاط قوت و مشخصه های بارز خانم احسانی می توان به پشتکار و نتیجه گرا بودنش اشاره کرد.

افسانه احسانی  متولد 25 فروردین سال 1352 در قزوین می باشد. ایشان در خانواده ای که 6  فرزند دارند متولد شدند  پدرشان مغازه دار و مادرشان خانه دار است ایشان معتقد هستند که گردش هایشان در کودکی در باغستان های پسته ی اطراف شهر قزوین و دوچرخه سواری هایشان در طبیعت  به همراه پدرشان باعث علاقه مندی دو چندان ایشان به طبیعت شده است . دلیل پویایی و فراگرفتن انواع هنرها مانند خیاطی ، هنرهای دستی را پویایی و ذوق هنری مادرشان می دانند که همین امر باعث خلاقیت ذهنشان در مواجه با صنایع دستی و هنرهای بانوان در روستاهای مختلف  می شود .

ایشان در خانواده ی رشد و نمو یافتند که حق انتخاب با نظارت والدین در هر زمینه ای با خودشان بود از این رو  برای دنبال کردن آرمان ها و اهداف خود با موانعی از طرف خانواده روبرو نبودنند و تنها در هر زمینه ای که قدم بر میداشتند مورد حمایت قرار می گرفتند افسانه احسانی از ابتدا دختری اجتماعی و برون گرا بودنند. این خصوصیت رفتاری او، از همان دوران کودکی شکل گرفت. او از ارتباط با دیگران به شدت لذت می برد.  وی در سال 1373 در دانشگاه شهید بهشتی در رشته ی بیولوژی جانوری پذیرفته و وارد دانشگاه شد.به گفته ی خانم احسانی: «قبولی در دانشگاه شهید بهشتی تهران، زندگی در خوابگاه دانشجویی، همجواری با سایر دانشجویان، لمس اختلافات فرهنگی و شیوه های خاص سایر افراد در همنشینی با آدم های مختلف، باعث رشد و شکوفایی شخصیت وی شده است» همراهی با استاد بهرام زهزاد در سفر تحقیقاتی  برای شمارش گوزن های زرد  نقطه ی عطفی در زندگی ایشان در حوزه ی آشنایی با مفاهیم حفاظت و ارزش های محیط زیست می باشد .

پس از فارغ التحصیلی به توصیه و اصرار پدر که به فعالیت های گردشگری و سفر علاقه ی زیادی داشتند، دوره های کوتاه مدت گردشگری را گذراند . ایشان از سال 1380 در شرکت متخصصین طبیعت گردی ، که توسط چند تن از اساتید دانشگاه و پژوهشگران ایرانی برای فرهنگ سازی و آموزش و آشنایی مردم با گونه های گیاهی و جانوری زیست بوم ایران تأسیس شده بود، فعالیت داشتند . او به همراه کارشناسان موزه دارآباد، کارگاه های آموزشی چند ساعته طراحی و مردم را به حضور در این کارگاه ها دعوت می کردند. اواخر سال 1381 بود که تلاش های گروه به ثمر نشست و مردم کم کم به حضور و نام نویسی در تورهای تخصصی طبیعت گردی علاقه مند شدند. خانم احسانی در سال 1382 مشاور فنی حرفه ای در تدوین سیلابس های درسی در کنار جمعی از اساتید دانشگاه ها و عضو شورای تصمیم گیری معتبر بودند.

ایشان در سال 1382 با آرش نظری مهندس عمران که همراه و همفکرشان بودنند ازدواج کردنند در سال 84 او و همسرش تصمیم گرفتند مؤسسه آوای طبیعت پایدار را تأسیس کنند و در عین حال در مجتمع فنی نیز دروس گردشگری را تدریس می کردند.و اولین شروع موفقیت آمیزشان عقد قرار داد با دانشگاه تیف استرالیا (Technical & Further)  یا دوره TAFE معادل دوره‎های فنی و حرفه‎ای در کشور ایران محسوب می‎شود. قراردادی بستند تا یک دوره یک ماهه گردشگری را در خوزستان برگزار کنند. در سال 85، آن ها اولین قرارداد بین المللی در زمینه گردشگری را بستند و پس از آن پی در پی وارد پروژه های گردشگری پایدار و گردشگری مسئولانه (همکاری تمامی عناصر فعال در امر گردشگری برای افزایش راحتی و آسایش ساکنین و گردشگران) شدند. خانم احسانی معتقد است وقتی بتوانید با افراد رابطه برقرار کنید، در ها یکی پس از دیگری باز می شوند. در همین سال او پیرو قراردادش با بخشی از سازمان ملل، کمک های کوچک تحصیلات محیط زیست جهانی، برای حفظ لاک پشت های در حال انقراض منطقه به قشم رفت. به دلیل همکاری مردم منطقه، به عنوان هدیه به توانمند سازی آنان نیز پرداخت و در این میان هنر سوزن دوزی منطقه را گسترش دادند. این پروژه تا سال 89 به طول انجامید و سرانجام با تلاش های وی و گروه، ژئوپارک قشم ثبت جهانی شد.با این که تطابق با استانداردهای جهانی برای جامعه هدف کمی سخت بود، اما خانم احسانی و گروه درگیر در پروژه، تمام توان خود را در این رابطه به کار بردند. آن ها سعی کردند مشارکت جامعه ی محلی را در پروژه افزایش دهند و در این راستا باید برای روستا کاری می کردند. یکی از کارهای او برای توانمند سازی روستاییان، گسترش و تجاری سازی صنایع دستی به خصوص عروسک سازی در صنعت گردشگری بود.

ایده ی عروسک های محلی دستاورد ارزشمند سفر آن ها به خوزستان بود. در آن زمان یکی از اهالی شوشتر یک عروسک محلی را به عنوان سوغات به خانم احسانی هدیه کرد. این عروسک که لیلی نام داشت، ساخته دست مادربزرگی پیر بود. از همان موقع بود که موضوع عروسک محلی تا مدت ها ذهن وی را به خود مشغول کرده بود. «عروسک ها می توانند محصول خوبی برای فروش به گردشگران باشند» و این ماجرا نقطه ی شروع شکل گیری ایده عروسک های محلی به عنوان سوغات های بوم گردی شد. بعد از آن عروسک های محلی به عنوان یکی از مهم ترین سوغاتی های مناطق روستایی ایران مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی قرار گرفت و از آن پس تصمیم گرفت که در کنار هر محصولی که در هر روستایی ارائه می دهد عروسک های محلی را هم احیا کند. دلیل او برای ادامه ی ساخت این عروسک ها این بود که از نظرش عروسک ها انتقال دهنده حس سازندگان شان هستند.

خانم احسانی که معتقد به حفظ میراث گذشتگان است، در تهیه محصولات خود متعصبانه برخورد می کند و اجازه هیچ گونه نوآوری نمی دهد. از نظر او ابتدا باید نشانه های واقعی و اصیل را حفظ کرد و بعد به سراغ جذب مخاطب یا خریدار رفت. محصولات و عروسک های بومی که او به دنبال حفظ آن ها است، سازگار با محیط زیست هستند و نشانه های فرهنگ غنی منطقه را با خود به همراه دارند. او بر این باور است که نسل جوان با ساختن عروسک های این چنین، نه تنها با فرهنگ خود آشتی می کند؛ بلکه با فروش آن ها، وابستگی خود را به منابع طبیعی کاهش می دهد و ارزش های فرهنگی خود را به سایر مناطق صادر می کند. نکته قابل توجه این است که علاوه بر این، با پرداختن به عروسک های بومی، «کارآواهای» (هر گونه نغمه و آوایی که برای بهتر انجام شدن کار و برای تولید بهتر، بتواند ما را در کار یاری کند و فشار و سختی کار را از دوش ما بردارد به عنوان آوای کار یا کار آوا می توان از آن یاد کرد) هر منطقه حفظ می شوند. زنان هنگام ساخت این محصولات، ترانه می خوانند که در نتیجه ی آن لالایی ها، شعرها، خاطرات گذشته و سایر ارزش های بومی مرتبط یادآوری و حفظ می شوند.

در طی مسیر موفقیت و بزرگ شدن، همیشه ترس ها و مشکلاتی وجود دارد؛ اما توجه و تمرکز بر روی کسب نتیجه نه تنها باعث تضعیف چالش ها می شود که انسان را برای رویارویی با آن ها مشتاق تر می سازد. او هم مانند خیلی از انسان های موفق وقتی نتایج زحمات و کارهای خود را می بیند، گام هایش استوارتر می شود. او می گوید: « وقتی زنان روستایی که مثلاً شش سال پیش برای کارآفرینی شان تلاش می کردم اکنون به عنوان یک تسهیل گر و یک انسان اثربخش با من گفتگو می کنند، شیرین ترین لحظات عمرم را تجربه می کنم .در مسیر رسیدن به اهداف و دستیابی به موفقیت شاید یکی از بزرگ ترین چالش های مشترک پیش روی انسان های متفاوت عدم خودآگاهی نسبت به علایق و مهارت ها و توانمندی های واقعی و نداشتن خودباوریست. البته این مرحله فرآیندی است که باید طی شود تا انسان به رشد و توسعه ی فردی دست یابد. رشد انسان ها به زمان نیاز دارد و وقتی به شایستگی دستیابی به جایگاه مورد نظر خود رسیدید، آنگاه به آن دست می یابید. در این میان گاهی انسان هایی هستند که برای پیشی گرفتن از تو در این مرحله و برای رسیدن به جایگاه های مشترک سعی در کنار زدن تو دارند، می خواهند تو را حذف کنند. اما خانم احسانی معتقد است اگر انسان به شایستگی لازم دست یابد و کارش را به درستی یاد بگیرد، قابل حذف شدن نیست و جایگزینی نخواهد داشت.خودشناسی، خودآگاهی، سنجش شرایط کنونی و شرایط مورد نظر، این که چه کسی هستند، چه می خواهند و الان دقیقا در کجا ایستاده اند، موارد مهم و قابل اهمیتی هستند که تمامی بانوان باید به آن ها توجه لازم را داشته باشند. از آنجا که توجه زیاد به حرف های دیگران شاید آن ها را از مسیرشان منحرف کند، می بایست تنها در حد کسب تجربه به آن ها گوش بسپارند. همه بانوان باید فرمول زندگی خودشان را داشته باشند و سعی کنند خودشان الگو باشند.»

منابع 

مقاله ای در مورد افسانه احسانی از سایت women.isti.ir با اندکی تلخیص